راهنمای گردشگری راهنمای گردشگری و سفر
آشنایی با برج شگفت انگیز کبوتر اژیه در اصفهان
کبوتر اژیه در اصفهان : تاریخ دقیقی از زمان احداث برجها در دسترس نیست ، ولی با توجه به قدمت شهر ازیه و آنچه از قدمت سایر برجها ی آن و همچنین سخن پیران شهر بر می آید ، مجموعه در دوران متاخر اسلامی بنا شده است . برخی از کشاورزان به نیت بهبود اوضاع کشت و کار خود کبوترخانه ای ساخته و آنرا وقف اماکن متبرکه می نمودند اند . درآمد حاصله از برجهای موقوفه صرف حسینیه اژیه می شده است . مجموعه برجهای کبوتر اژیه دارای پلان دایرهای و مخروطی شکل است و هر کدام مساحتی در حدود ۵۰ متر مربع را در بر می گیرد .
بیاتو کیش :برج کبوتر اژیه مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۱۰۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. اژیه یکی از شهرهای حاشیه زاینده رود و در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان می باشد. یکی از ویژگی های بارز این شهر وجود برج های کبوتر در حاشه زاینده رود است که قدمت بعضی از آنها به چند صد سال می رسد.
یکی از جاذبه های دیدنی شهر اژیه وجود کبوترخانه ای زیاد در در اطراف آن می باشد.
برج های کبوتر یا کبوترخانه ها بناهایی هستند که عمدتا در مناطق مرکزی ایران در اطراف مزارع و باغات ساخته می شده اند. این بناها معمولا شکل یکسانی دارند، ولی حجمشان با هم متفاوت است. کاربرد آنها گردآوری کود پرندگان برای استفاده در زمین های زراعی بوده است. ولی با تغییر در سبک کشاورزی و استفاده از کودهای صنعتی و شیمیایی کم توجهی صاحبان این کبوترخانه ها باعث شده تعدادی از آنها به کلی مخروبه و تعدادی نیمه ویرانه شود.
شاردن جهانگرد معروف، در زمان خود تعداد اين كبوتر خانه‌ها را ۳۰۰۰ برج مي‌داند
در ورزنه نيز تعداد زيادي كبوتر خانه وجود داشت كه فعلاً تعداد آنها انگشت شمار است و استفاده‌اي از آنها نمی شود. در ورزنه از اين كبوتر خانه‌ها و برج‌هاي بالاي آن چندين استفاده مي‌شد. از آنجايي كه اين كبوتر خانه‌ها بيشتر در مزارع واقع شده است، مي‌توان به اين نكته پي برد كه در گذشته از فضله كبوتر به عنوان كود استفاده مي‌كردند. بدين منظور ساختمان دروني كبوتر خانه‌ها را شبيه كندوي زنبور عسل درست مي‌كردند تا كبوتران در آنجا زندگي كنند و غذاي خود را از مزارع اطراف تأمين كنند و از طرف ديگر كشاورزان نيز هر چند وقت يكبار فضولات آنها را جمع آوري مي‌كردند. يكي ديگر از موارد استفاده برجها و كبوتر خانه‌ها وقتي بود كه امنيت وجود نداشت و دزدان و راهزنان به روستاها و مزارع دستبرد مي‌زدند و محصولات كشاورزان را غارت مي‌كردند و در چنين مواقعي عده‌اي از روستائيان در داخل برجها به نگهباني از مزارع خود و اطرافيان مشغول مي‌شدند.
شاردن جهانگرد مي گويد:
“در حوالي اصفهان ۳۰۰۰ كبوتر خانه مي شماردند و تمامي اينها چنانكه ديده ام بيشتر براي تحصيل كود ساخته شده است نه براي پرورش و تغذيه كبوتران. ايرانيان فضله پرندگان را چلغوز مي نامند كه به معني محرك قوي مي باشد.”
در هنگام مسافرت شاردن به ايران در حدود ۳۰۰۰ كبوتر خانه در خارج شهر اصفهان بوده است كه در بعضي از آنها چهارده هزار كبوتر لانه كرده بوده اند. در سفرنامه شاردن دور نمايي از شهر هاي اصفهان و قمشه (شهررضا) نيز با كبوتر خانه هاي متعدد آن وجود دارد كه در سفر نامه تاورينه نيز مناظري از اصفهان دوران صفوي وجود داردكه در يكي از آنها پنج برج مرتفع كبوتران ديده مي شود.
