راهنمای گردشگری راهنمای گردشگری و سفر
جشن سیزده‌به‌در سیزدهمین روز فروردین‌ماه و از جشن‌های نوروزی ایران می باشد.
در تقویمهای رسمیِ ایران، بعد از انقلاب،
این روز را روز طبیعت نامگذاری کرده اند و از تعطیلات رسمی ایران می باشد.
معرفی جشن سیزده‌به‌در (Sizdah Be-dar)
جشن سیزده‌به سیزدهمین روزِ فروردین‌ماه و از جشن‌های نوروزیِ ایران است.
در تقویمهای رسمیِ ایران، بعد از انقلاب، این روز روز طبیعت نامگذاری شده‌است و از تعطیلات رسمی است.
Sizdah Be-dar
Sizdah Bedar (Persian: سیزده‌بدر – Sizdabedar), (lit. Thirteen Outdoor) also known as Nature’s Day (روز طبیعت – Ruz e Tabi’at)
is an Iranian festival held annually on the thirteenth day of Farvardin (same as Aries), the first month of the Iranian calendar
during which people spend time picnicking outdoors. It marks the end of the Nowruz holidays in Iran.
روز دقیق ۱۳ به در
تاریخ امروز به شمسی جمعه، ۱۳ فروردین ۱۴۰۰
تاریخ امروز به قمری الجمعة، ١٩ شعبان ١٤٤٢
تاریخ امروز به میلادی Friday, April 2, 2021
مناسبت امروز ۱۳ فروردین ۱۴۰۰ جشن سیزده به در
فلسفهٔ جشن سیزده‌به‌در
به‌طور کلی در میان جشن‌های ایرانی جشن «سیزده‌به‌در» کمی مبهم است، زیرا مبنا و اساس دیگر جشن‌ها را ندارد.
در کتاب‌های تاریخی اشارهٔ مستقیمی به وجود چنین مراسمی نشده‌است،
اما در منابع کهن اشاره‌هایی به «روز سیزدهم فروردین» هست.
گفته می‌شود ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز جشن‌گرفتن و شادی‌کردن که به یاد دوازده ماه سال است،
روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ای‌ست به باغ و صحرا می‌رفتند
و شادی می‌کردند و درحقیقت با این ترتیب رسمی بودن دورهً نوروز را به پایان می‌رسانیدند
تیر روز
در گاهشماری ایرانی، هر روز ماه، نام ویژه‌ای دارد.
به‌عنوان مثال، روز نخست هر ماه، اورمزد روز و روز سیزدهم هر ماه تیر روز نامیده می‌شود و متعلق به ایزد تیر است.
تیر در زبان اوستایی «تیشتَریَه» خوانده می‌شود، و هم نام تیشتر، ایزد باران می‌باشد.
با توجه به اطلاق گرفتن نام ایزد باران، می‌توان گفت که تیر در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی بوده‌است.
تیر در کیش مزدیسنی مقام بلند و داستان شیرین و دلکشی دارد
و جشن بزرگ تیر روز از تیرماه نیز که جشن تیرگان است به نام او می‌باشد.
تعطیلی جشن
سیزده نوروز در ایران تعطیل رسمی است.
بخشنامهٔ ۱۳۴۷ خورشیدی
در بخشنامه ۱۰۱۶ مورخ اول آبان ۱۳۴۷ به کلیه وزارتخانه‌ها و موسسات و بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت
و بر طبق تصمیم جلسه مورخ ۱۶ اسفند ۱۳۴۶ هیئت وزیران، در فهرست تعطیلات رسمی در ایران؛ روز سیزده نوروز تعطیل رسمی اعلام شده بود.
واژهٔ سیزده‌به‌در
مشهور است که واژهٔ سیزده‌به‌در به‌معنای «در کردن نحسیِ سیزده» است. اما وقتی به معانی واژه‌ها نگاه کنیم برداشت دیگری از این واژه می‌توان داشت.
«در» به‌جای «دره و دشت» می‌تواند جایگزین شود. به‌عنوان مثال، علامه دهخدا، واژهٔ «در و دشت» را مخفف «دره و دشت» می‌داند.
چو هر دو سپاه اندرآمد ز جای تو گفتی که دارد در و دشت پای
یکی از معانی واژهٔ «به»، «طرف و سوی» است.مانند اینکه می‌گوییم «به فروشگاه».
پس با نگاهی کلی می‌توان گفت واژهٔ «سیزده‌به‌در» به‌معنای «سیزدهم به‌سوی در و دشت شدن» می‌باشد
که همان معنی بیرون‌رفتن و در دامان طبیعت سرکردن را می‌دهد.
البته در مورد درستی معنی این واژه همچنان اختلاف نظر وجود دارد.
پیشینه جشن
در کتاب‌های تاریخی پیش از قاجار اشارهٔ مستقیم و دقیقی به وجود چنین مراسمی نشده‌است
اما مهرداد بهار در کتاب «از اسطوره تا تاریخ» خود اشاره‌ای کوتاه به جشن
و پایکوبی مردم در اماکن عمومی و حتی بی‌روپوش و روبنده در خیابان آمدن زنان در دوران صفوی می‌کند
که این موضوع نزدیک به آیین‌های سیزده به در می‌باشد.
سبزه که ایام نوروز رویانده شده‌است
جشن سیزه در دورهٔ قاجار
عبدالله مستوفی در کتاب شرح زندگانی من چگونگی انجام این مراسم در دورهٔ قاجار را با جزئیات شرح داده‌است.
ادوارد یاکوب پولاک هم دربارهٔ مراسم سیزده‌به‌در چنین می‌نویسد:
سرانجام روز سیزدهم، یعنی آخرین روز عید فرامی‌رسد.
مطابق با یک رسم کهن، گویا تمام خانه‌ها در چنین روزی معروض خطر ویرانی هستند.
به همین دلیل همه از دروازهٔ شهر خارج می‌شوند و به باغ‌ها روی می‌آورند.
آیین‌های جشن سیزده‌به‌در
ایرانیان مقیم هند سبزه ۱۳ بدر را در رودگنگ و یموناجمنا می‌اندازند
این رویداد دارای آیین‌های ویژه‌ای است که در درازای تاریخ پدید آمده
و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته‌است. از آن جمله می‌توان آیین‌های زیر را برشمرد.
گره زدن سبزه در جشن سیزده
سبزه به رود سپردن
خوردن کاهو و سکنجبین
پختن خوراک‌های گوناگون به ویژه آش رشته
پرتاب ۱۳ عدد سنگ به ویژه مناطق (کرد نشین)
سبزه گره زدن
یکی از آیین‌های این روز سبزه گره زدن است که بیش‌تر جوانان در این روز این کار را انجام می‌دهند.
گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است که همیشه سبز و شاداب باقی بمانیم.
