جاذبه گردشگری در تخت جمشید همراه عکس
گردشگری در تخت جمشید : تخت جمشید نام امروزی «پارسَه» است. «پارسه» از زبان پارسی باستان است و یونانیان آن را پِرسپولیس (به یونانی یعنی «پارسه شهر») خواندهاند.این بنا را تخت جمشید یا قصر شاهی جمشید پادشاه اسطورهای ایران مینامند که در شاهنامه فردوسی آمده است.
بیاتو کیش : تخت جمشید مجموعه ای متشکل از کاخ های پادشاهان دوران هخامنشی است که به دستور داریوش اول، سومین شاه سلسله هخامنشی، ۵۱۲ سال قبل از میلاد مسیح ساخت آن آغاز و تا دوران جانشینان آن یعنی خشایار شا و اردشیر اول نیز ادامه داشته است.
با توجه به اسناد موجود در کتیبه های بر جای مانده از ایران کهن، مراحل احداث مجموعه تخت جمشید بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ سال به طول انجامیده است. بنای حیرت انگیز پارسی که بزرگترین بنای سنگی ایران است، در دامنه کوه رحمت (کوه مهر) قرار دارد و در سال ۱۹۷۹ میلادی در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
این مجموعه تاریخی از کاخ های امپراطوران هخامنشی تشکیل شده که قسمت شرقی آن در دامنه کوه مهر و سه قسمت دیگر آن تا درون جلگه ی مرودشت پیشروی کرده است. این مجموعه نزدیک به ۲۰۰ سال آباد بوده و در زمان آبادی، در نخستین روز سال نو گروه های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی ها یا استانداری ها با پیشکش هایی متنوع در تخت جمشید جمع می شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می کردند.
در سال ۵۱۸ پیش از میلاد بنای تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان در پارسه آغاز گردید و بنیانگذار آن داریوش بزرگ بود البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه اش اردشیر یکم آن را گسترش دادند. بسیاری از آگاهی های موجود که در مورد پیشینهٔ هخامنشیان و فرهنگ آن ها در دسترس است به خاطر سنگ نبشته ها و گل نوشته هایی است که در این کاخ ها و بر روی دیواره ها و لوحه ها آن حکاکی شده است . سامنر برآورد کرده است که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشته است. باور تاریخ دانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتاب ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با این کار نابود نمود. با این حال ویرانه های این مکان هنوز هم برپا است و باستان شناسان از ویرانه های آن نشانه های آتش و هجوم را بر آن تأیید می کنند.
پلکانهای کاخ آپادانا
کاخ آپادانا در شمال و شرق دارای دو مجموعه پلکان است. پلکانهای شرقی این کاخ که از دو پلکان – یکی رو به شمال و یکی رو به جنوب – تشکیل شدهاند، نقوش حجاریشدهای را در دیوار کنارهٔ خود دارند.
پلکان رو به شمال نقشهایی از فرماندهان عالیرتبهٔ نظامی [ماد|مادی] و پارسی دارد در حالی که گلهای نیلوفر آبی را در دست دارند، حجاری شدهاست.
در جلوی فرماندهان نظامی افراد گارد جاویدان در حال ادای احترام دیده میشوند. در ردیف فوقانی همین دیواره، نقش افرادی در حالی که هدایایی به همراه دارند و به کاخ نزدیک میشوند، دیده میشود.
کاخ آپادانا
کاخ آپادانا از قدیمیترین کاخهای تخت جمشید است. این کاخ که به فرمان داریوش بزرگ بنا شدهاست، برای برگزاری جشنهای نوروزی و پذیرش نمایندگان کشورهای وابسته به حضور پادشاه استفاده میشدهاست
این کاخ توسط پلکانی در قسمت جنوب غربی آن به «کاخ تچرا» یا «کاخ آینه» ارتباط مییابد. کاخ آپادانا از ۷۲ ستون تشکیل شدهاست که در حال حاضر ۱۴ ستون آن پابرجاست ته ستونهای ایوان کاخ گرد ولی ته ستونهای داخل کاخ مربع شکل میباشد
کاخ تچر
تچر یا تچرا به معنای خانه زمستانی میباشد.این کاخ نیز به فرمان داریوش کبیر بنا شده و کاخ اختصاصی وی بودهاست. روی کتیبهای آمده : «من داریوش این تچر را ساختم.»این کاخ یک موزه خط به شمار میرود از پارسی باستان گرفته در این کاخ کتیبه وجود دارد تا خطوط پهلوی بالای ستونها از نمای جلوییهای مصری استفاده شدهاست. قسمت اصلی کاخ توسط داریوش بزرگ و ایوان و پلکان سنگی جنوبی توسط خشایار شاه و پلکان سنگی غربی توسط اردشیر دوم بنا شدهاست
کاخ هدیش
این کاخ که کاخ خصوصی خشایارشا بودهاست در مرتفعترین قسمت صفهٔ تخت جمشید قرار دارد. این کاخ از طریق دو مجموعه پلکان به کاخ ملکه ارتباط دارد.
احتمال میرود آتش سوزی از این مکان شروع شده باشد به خاطر نفرتی که آتنیها از خشایارشا داشتند به خاطر به آتش کشیده شدن آتن به دست وی. رنگ زرد سنگها نشان دهنده تمام شدن آب درون سنگها به خاطر حرارت است.
اینجا مکان کوچکی بوده ۶*۶ ستون قرار داشتهاست. به خاطر ویرانی شدیدی که شده اطلاعات زیادی در مورد این کاخ در دسترس نیست خیلیها از اینجا به عنوان کاخ مرموز نام بردهاند.
هدیش به معنای جای بلند میباشد و چون خشایار شاه نام زن دوم او هدیش بودهاست نام کاخ خود را هدیش میگذارد این کاخ در جنوبی ترین قسمت صفه قرار دارد و قسمتهای زیادی از کف از خود کوه میباشد
کاخ ملکه
این کاخ توسط خشایارشا ساخته شدهاست و به نسبت سایر بناها در ارتفاع پایینتری قرار گرفتهاست. بخشی از این کاخ در سال ۱۹۳۱ توسط شرقشناس مشهور، پرفسور هرتزفلد، خاکبرداری و از نو تجدیدبنا شد و امروزه به عنوان موزه و ادارهٔ مرکزی تأسیسات تخت جمشید مورد استفاده قرار گرفتهاست.
ساختمان خزانهٔ شاهنشاهی
این ساختمان که شامل چندین تالار، اطاق و حیاط تشکیل شدهاست با دیوار عظیمی از بقیهٔ تخت جمشید جدا میشود.
کاخ صدستون
وسعت این کاخ در حدود ۴۶۰۰۰ مترمربع است و سقف آن بهوسیلهٔ صد ستون که هر کدام ۱۴ متر ارتفاع داشتهاند، بالا نگه داشته میشدهاست.
کاخ شورا
به این مکان کاخ شورا یا تالار مرکزی میگویند. احتمالا شاه در اینجا با بزرگان به بحث و مشورت میپرداختهاست. با توجه به نقوش حجاری شده از یکی از دروازهها شاه وارد میشده و از دو دروازه دیگر خارج میشدهاست. به این دلیل به این جا کاخ شورا میگویند که در اینجا دوسر ستون انسان وجود داشته که جاهای دیگری نیست و سر انسان سمبل تفکر است.
سازندگان این مجموعه عظیم، آن را روی سکویی به ارتفاع ۸ تا ۱۸ متر بالاتر از سطح جلگه مرودشت بنا کردند البته در مرودشت آثار باستانی مهمی همچون نقش رستم (مدفن داریوش)، نقش رجب، شهر استخر و دیگر بناهای ایران کهن قرار گرفته اند که احتمالا هیچ نقطه از خاک ایران، تجمع این همه شاهکار تاریخی را یک جا به خود ندیده است.
براساس نظر کارشناسان آثار باستانی غربی، بنای تاریخی تخمت جمشید از طولی برابر با طول آکروپولیس کشور یونان و عرضی چهار برابر آن، برخوردار است. با توجه به نوشته های بر جای مانده از کتیبه های دوران هخامنشیان، اینگونه به نظر می رسید که هیچ بنایی تا قبل از ساخت مجموعه عظیم تخت جمشید، در اطراف یا نزدیکی آن قرار نداشته است در حالی که به تازگی در ۳ کیلومتری مجموعه تخت جمشید، دروازه هخامنشی کشف شده است که به نظر می رسد قدمت آن به پیش از ساخت تخت جمشیدو دوران پاره سنگی باز می گردد. به اعتقاد باستان شناسان کشور این دروازه تازه کشف شده شباهت بسیار زیادی به دروازه ایشتار در بابل دوران کهن دارد که در واقع مربوط به یک کاخ هخامنشی دیگر است.
تخت جمشید در شمال شهرستان مرودشت، شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) قرار گرفته و در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید، نقش رستم قرار دارد. در نقش رستم آرامگاه های شاهنشاهانی مانند داریوش بزرگ/ خشایارشا/ اردشیر یکم و داریوش دوم واقع است. علاوه بر نقش رستم دو آرامگاه به صورت کاملاً تمام شده و یک آرامگاه به صورت نیمه تمام در تخت جمشید موجود است. آرامگاه هایی که در دامنهٔ کوه رحمت و مشرف به تخت جمشید واقع شده است متعلق به اردشیر دوم و اردشیر سوم می باشد. در جنوب تخت جمشید یک آرامگاه به صورت نیمه تمام رها شده است که بر اساس نظر بعضی از باستان شناسان متعلق به داریوش سوم است. جدا از سازندگان تخت جمشید که داریوش، خشایارشا و اردشیر یکم بودند، اردشیر سوم نیز تعمیراتی در تخت جمشید انجام داد. آرامگاه های اردشیر دوم و سوم در کوهپایه شرقی تخت جمشید کنده شده است.
بازدید از این شاهکار تاریخی، بر تمامی ایرانیان واجب است و باید حتما در لیست گردشگری هر فردی قرار بگیرد.