دشت مغان يکي از زيباترين دشتها و چشماندازهاي طبيعي کشور محسوب ميشود. اين دشت که در ساحل جنوبي رود ارس و غرب درياچه مازندران واقع شده جلگهاي است در شماليترين قسمت استان اردبيل. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره این دشت بیشتر بدانید.
این دشت جلگهای است با طبیعتی دلبرانه. این دشت موقعیتی سهگانه دارد. هر ذرهی خاکش قابلیت تولد زندگی دارد. چهرهی طبیعت آن به سه قسمت؛کوهستانی، کوهپایهای و جلگهای تقسیم میشود: نواحی کوهستانی دشت مغان، ارتفاعات جنوب، جنوب غرب و غرب منطقه را شامل میشوند. با شیب بیش از ۱۰ درصد، از ارتفاع حداقل ۱۰۰ متر به سمت جنوب و غرب بر میزان ارتفاع افزوده شده و تا حدود ۷۰۰ متر میرسند.
نواحی کوهپایهای دشت مغان، بهطور کلی زمینهای کمتر از ۱۰۰ متر ارتفاع متصل به کوهستان تا نزدیک جلگه را میتوان جزو این ناحیه به حساب آورد. نواحی جلگهای دشت مغان، در شمال منطقه با شیب بسیار ملایم، کمتر از ۵ درصد تا سواحل رود ارس گسترش دارد.
این دشت وسیع از پنج شهر بیله سوار، پارسآباد، جعفرآباد، گرمی و اصلاندوز تشکیل شدهاست. بخشهایی از این دشت نیز در خاک جمهوری آذربایجان قرار دارد.
اشیای تاریخی بسیاری در این منطقه کشف شده است. همین موضوع گواهی است بر تاریخی بودن دشت. در کنار ارزش تاریخی منطقه، وجود خاک حاصلخیز و طبیعت بینظیرش بر اهمیت آن میافزاید. هر آنچه که از دل خاک منطقه کشف شده در موزه شهرهای اردبیل و تبریز نگهدار میشود.
جاذبههای طبیعی دشت مغان همان آوای بلندی است که گردشگران را به این منطقهی مرزی فرا میخواند. این زیبایی بکر در آب و هوای معتدل و زمین خرم تقسیم شده است. در ادامه با برخی از مهمترین جاذبههای دشت مغان آشنا شوید:
کوهها: رشته کوه خروسلو در جنوب دشت مغان و رشته کوه صلوات داغ
رودها: رودخانه آراز (ارس)
دریاچهها: دریاچه سد میل مغان و دریاچه کشت و صنعت مغان
تالابها: تالاب تپراقکندی، تالابمیل مغان و تالاب قره گل
زیستگاهها و مناطق حفاظت شده: سایت موغانا جیران و زیستگاههای حیات وحش
مناطق اکوتوریستی: پارک ساحلی ارس، دشت سرسبز و هموار مغان، قرخ پیله در شهرک شهید غفاری
باغات میوه کشت و صنعت مغان
کشت زارهای مغان و کانالهای آبیاری
جنگل های ارسباران
روستای اولتان
قلعه ورثان یا اولتان قالاسی
تپه نادری
چشمه طبیعی مازافادشت مغان
طبق اسناد دشت مغان تاریخی کهن دارد. از ایامی دور گروهی از مردم در این منطقه زندگی میکردهاند. نام ساکنین این منطقه آذری بوده. این کلمه در سایر زبانهای اروپایی، بهویژه متون یونانی نیز ذکر شده. این جلگه باستانی در دوران نوح و اقوام عاد و ثمود نیز قابل سکونت بوده. این سرزمین شاهد ایام مهم تاریخی بوده. یکی از اتفاقات مهم این دشت، تاج گذاری نادرشاه افشار است.
اگر بخواهیم در میان اسناد دیگر جستجو کنیم میتوانیم به نوشتههای سعید نفیسی مراجعه کنیم. در این نوشتهها نام قدیمی مغان را آموکان میدانند. سعید نفیسی برای معرفی آذربایجان چنین آغاز میکند:
“پای آذری در سرزمین آذربایجان در خلافت عثمان بن عفان (۳۵–۲۳ هجری) باز شد. پیش از این خاندانی از آذربایجان در این سرزمین پادشاهی داشتند. نام (مغان) قدمت چند صد ساله دارد.
همچنین در سند دیگری زین العابدین شیروانی در کتاب بستان السیحه اینگونه مینویسد:
” بعضی او را به واو نویسند. ولایتی است مشهور و دیاریست مذکور، مشتمل است بر بلاد قدیم و نواحی عظیمه و مراتع دلکش و موضع بسیار خوش از اقلیم پنجم و هوایش خرم و محدود است از شمال به ولایت شیروان و از جنوب به ملک آذربایجان و از شرق به ارض تالش و از مغرب به گرجستان.
در هنگام سفر به این منطقه تا میتوانید از طبیعت مراقبت کنید. این میراث با سخاوت باید برای هزاران سال پس از ما نیز سلامت باشد. دشت مغان یکی از بهترین گزینهها برای کمپینگ (چادرزدن) در بهار و تابستان است. پس وسایل مورد نیاز را در کوله پشتیتان بچینید!
دوربین را فراموش نکنید. برای شبهای پر ستارهای که هوای سردی دارند آماده باشید. همچنین پرنده نگری یکی از تفریحات محبوب این مکان است. این مکان پر از رنگ گلها و حضور زندگی است. همهی این زیبایی بیکران را صدای موسیقی آذری و رنگ و فرهنگ آن پیوند بزنید. همچنین برای اقامت خود میتوانید خانههای محلیها در روستاها را انتخاب کنید. این کار شگفتی سفر را در کنار مردم مهربان کامل میکند.